โรงเรียนกลันทาพิทยาคม เผยแพร่งานการสอน ครูจุฑารัตน์ อุสาทรัพย์

การดุลสมการรีดอกซ์โดยใช้ครึ่งปฏิกิริยา          การดุลสมการรีดอกซ์โดยใช้วิธีการครึ่งปฏิกิริยา (Half  reaction Method)  หรือ วิธีการไอออน - อิเล็กตรอน (Ion-electron Method)  เป็นวิธีที่ดุลสมการด้วยการทำจำนวนอิเล็กตรอนที่ให้และรับให้เท่ากัน สมการที่จะดุลด้วยวิธีนี้ต้องเป็นสมการไอออนิก  ถ้าไม่เป็นสมการไอออนิกต้องเปลี่ยนเป็นสมการไอออนิกก่อน แล้วจึงดุลได้ หลักการดุลสมการโดยใช้วิธีการครึ่งปฎิกิริยา          1.  ใช้การเปลี่ยนเลขออกซิเดชันของธาตุ  แบ่งส่วนที่ถูกออกซิไดส์  และถูกรีดิวซ์  เขียนโครงครึ่งปฏิกิริยาไอออนิกสุทธิ  2  โครง  โดยโครงหนึ่งเป็นส่วนที่ถูกออกซิไดส์  และอีกส่วนหนึ่งถูกรีดิวซ์          2.  ดุลแต่ละครึ่งปฏิกิริยาที่แยกได้                    2.1. ดุลอะตอมของธาตุที่ถูกออกซิไดซ์ และที่ถูกรีดิวซ์ ท...

การดุลสมการรีดอกซ์          ปฏิกิริยารีดอกซ์  เป็นปฏิกิริยาที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน โดยมีทั้งเลขออกซิเดชันลดลงและเพิ่มขึ้นหรือเป็นปฏิกิริยาที่มีการให้และรั[อิเล็กตรอน ( มีการถ่ายโอนอิเล็กตรอน ) ดังนั้นการดุลสมการของปฏิกิริยารีดอกซ์ จึงใช้  2  วิธี  คือ การใช้เลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนแปลงไปและใช้การให้และรับอิเล็กตรอน ( หรือ การใช้ครึ่งปฏิกิริยา )          การดุลสมการทั่วไป เป็นการทำจำนวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ  ของสารตั้งต้น เท่ากับจำนวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ ของสารผลิตภัณฑ์  หรือทำจำนวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ ทางซ้าย และขวาของสมการให้เท่ากัน  สำหรับปฏิกิริยารีดอกซ์ นอกจากจะต้องทำจำนวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ ทางซ้ายและขวาให้เท่ากัน ยังต้องทำเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนแปลงไปให้เท่ากัน  หรือต้องทำจำนวนอิเล็กตรอนที่ให้และรับให้เท่ากันและถ้าเป็นการดุลสมการไอออนิกต้องทำจำนวนประจุทางซ้ายและขวาให้เท่ากันอีกด้วย

การดุลสมการรีดอกซ์โดยใช้เลขออกซิเดชัน          การดุลสมการรีดอกซ์โดยใช้วิธีเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนแปลง (The Oxidation Number Change Method)  เป็นการดุลสมการของปฏิกิริยารีดอกซ์ โดยทำเลขออกซิเดชันที่ลดลงเท่ากับเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้น  แล้วทำจำนวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ ทางซ้ายและทางขวาให้เท่ากัน  แต่ถ้าเป็นสมการไอออนิกต้องทำค่าประจุรวมทางซ้าย  และทางขวาให้เท่ากันด้วย          หลักทั่วไปของการดุลสมการรีดอกซ์โดยวิธีเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนแปลง ดังนี้          1. เขียนสมการของปฏิกิริยาที่ยังไม่ดุล  แสดงเลขออกซิเดชันของธาตุที่เปลี่ยนแปลงไป  และ แสดงเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้น  และลดลงไว้ข้างล่าง โดยคิดต่อสารตั้งต้นที่เป็นตัวออกซิไดส์หรือตัวรีดิวซ์นั้น  1  โมเลกุล          2. ทำเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้นและลดลงให้เท่ากัน   ด้วยกาคูณไขว้สลับค่าเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้นและลดลงนั้น ...

ปฏิกิริยารีดอกซ์ เทอม การเปลี่ยนแปลงอิเล็กตรอน การเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน ปฏิกิริยาออกซิเดชัน ปฏิกิริยารีดักชัน ตัวออกซิไดซ์ ตัวรีดิวซ์ สารที่ถูกออกซิไดส์ สารที่ถูกรีดิวซ์ ให้อิเล็กตรอน อิเล็กตรอนรับ รับอิเล็กตรอน ให้อิเล็กตรอน ให้อิเล็กตรอน รับอิเล็กตรอน เพิ่มขึ้น ลดลง ลดลง เพิ่มขึ้น เพิ่มขึ้น ลดลง

ตาราง ตัวออกซิไดส์บางชนิดที่ควรทราบ ตัวออกซิไดส์ ผลของการเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน KMnO 4   ในสารละลายกรด KMnO 4   ในสารละลายเบส หรือสารละลายที่เป็นกลาง KMnO 4   ในสารละลายเบสแก่ MnO 4 - (aq) ---  Mn 2+ (aq)  สีม่วง                    ไม่มีสี MnO 4 - (aq)  ---  MnO 2 (s) สีม่วง            ของแข็งสีดำ MnO 4 - (aq) ---  MnO 4 2- (aq) +7  เป็น  +2 +7  เป็น  +4 +7  เป็น  +6 K 2 Cr 2 O 7   ในสารละลายกรด K 2 Cr 2 O 7   ในสารละลายกรด Cr 2 O 7 2- (aq)---  2Cr 3+ (aq) สีส้ม                          สีเขียว...

      ปฏิกิริยารีดอกซ์ คือ  ปฏิกิริยาที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน  โดยมีส่วนหนึ่งเลขออกซิเดชันเพิ่มขึ้น ( ให้อิเล็กตรอน )  และอีกส่วนหนึ่งเลขออกซิเดชันลดลง ( รับอิเล็กตรอน )          ปฏิกิริยารีดอกซ์แบ่งออกเป็น  2  ส่วนคือ          ปฏิกิริยาออกซิเดชัน   คือ   ปฏิกิริยาที่มีเลขออกซิเดชันเพิ่มขึ้น  และเรียกสารที่มีเลขออกซิเดชันเพิ่มขึ้นว่า เป็นตัวรีดิวส์         ปฏิกิริยารีดักชัน   คือ   ปฏิกิริยาที่มีเลขออกซิเดชันลดลง  และเรียกสารที่มีเลขออกซิเดชันลดลงว่าเป็นตัวออกซิไดส์ ตัวออกซิไดซ์และตัวรีดิวซ์ของสารในปฏิกิริยารีดอกซ์         ปฏิกิริยารีดอกซ์  หรือปฏิกิริยาออกซิเดชัน - รีดักชัน  เป็นปฏิกิริยาที่มีการถ่ายโอนอิเล็กตรอน หรือเป็นปฏิกิริยาที่มีเลขออกซิเดชันของธาตุเปลี่ยนแปลง  ซึ่งเขียนแยกเป็นสองส่วนได้  และแต่ละส่วนของปฏิกิริยามีชื่อเรียกแตกต่างกัน  ...

ปฏิกิริยารีดอกซ์  (Redox  reaction)                    คำว่า ปฏิกิริยารีดอกซ์  เป็นกระบวนการเผาไหม้  การเกิดสนิม  และการหายใจ  แต่เดิมนั้น หมายถึง ปฏิกิริยาที่มีการเกี่ยวข้องกับออกซิเจน  และไฮโดรเจน  ปัจจุบัน  ปฏิกิริยารีดอกซ์  หมายถึง  ปฏิกิริยาที่มีการถ่ายโอนอิเล็กตรอน  เกิดเป็นพลังงานทางเคมี  แล้วถูกปล่อยออกมาในรูปพลังงานไฟฟ้า  ซึ่งสามารถพบในเซลล์ถ่านไฟฉาย  แบตเตอรี่รถยนต์                    Redox    มาจากคำวา  Red uction  +  Oxi dation                     ปฏิกิริยา  Reduction  ( รีดักชัน )   หมายถึง  ปฏิกิริยาที่มีการรับอิเล็กตรอน          ...

การหาเลขออกซิเดชันของธาตุในไอออน   ผลรวมของเลขออกซิเดชันทุกอะตอมของธาตุในไอออน  =  ประจุของไอออน ตัวอย่าง    จงหาเลขออกซิเดชันของธาตุ  N  ใน  NH 4 +    ,  NO 2 -   ,  NO 3 - วิธีทำ ให้เลขออกซิเดชันของ  N  ในไอออนทุกชนิด  =  X ใช้กฎ ผลรวมของเลขออกซิเดชันทุกอะตอมของธาตุในไอออน  =  ประจุของไอออน                    NH 4 +          X + 4(+1)    =  +1                                                 X   =  -3           ...

การหาเลขออกซิเดชันของธาตุในสารประกอบ ผลรวมของเลขออกซิเดชันทุกอะตอมของธาตุในสารประกอบ  =   0 ตัวอย่าง   จงหาเลขออกซิเดชันของธาตุ  S  ในสารประกอบ  H 2 S  ,  H 2 SO 4   ,  H 2 S 2 O 3 วิธีทำ  ให้เลขออกซิเดชันของ  S  ในทุกสารประกอบ  = X          กฎ   ผลรวมของเลขออกซิเดชันทุกอะตอมของธาตุในสารประกอบ  =  0          H 2 S         2(H)  +  (X)    =  0                         2(+1)  +  X     =  0                               ...

ปฏิกิริยาเคมีกับการถ่ายโอนอิเล็กตรอน ความหมายและการหาเลขออกซิเดชัน                         เลขออกซิเดชัน  (Oxidation number หรือ Oxidation state) ย่อว่า  ON.  คือ ค่าประจุไฟฟ้าที่สมมติขึ้นของไอออนหรืออะตอมของธาตุ  โดยคิดจากจำนวนอิเล็กตรอนที่ให้หรือรับหรือใช้ร่วมกับอะตอมของธาตุตามที่กำหนดขึ้น             สารประกอบไอออนิก   ค่าเลขออกซิเดชันของธาตุกำหนดจากจำนวนอิเล็กตรอนที่ให้หรือรับ  โดยกำหนดธาตุที่ให้อิเล็กตรอนจะมีเลขออกซิเดชันเป็นบวก  และมีค่าเท่ากับจำนวนอิเล็กตรอนที่ให้  และธาตุที่รับอิเล็กตรอนจะมีเลขออกซิเดชันเป็นลบ  และมีค่าเท่ากับจำนวนอิเล็กตรอนที่รับ              ส่วนสารโคเวเลนต์    ค่าเลขออกซิเดชันของธาตุที่กำหนดจากจำนวนอิเล็กตรอนที่ใช้ในการร่วมพันธะกับอะตอมของธาตุที่มีค่าอิเล็กโตรเนกาติวิต...

ไฟฟ้าเคมี               ปฏิกิริยาไฟฟ้าเคมี  (Electrochemistry)  เป็นเรื่องราวที่ว่าด้วยการใช้พลังงานทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมี และว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงทางเคมีแล้วทำให้เกิดพลังงานไฟฟ้า  กระบวนการที่เกิดขึ้นดังกล่าวเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตรงข้ามกัน  แต่อาศัยพื้นฐานในหลักการอันเดียวกัน  ปฏิกิริยาที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้าเคมี เรียกว่า ปฏิกิริยาไฟฟ้าเคมี           ปฏิกิริยาไฟฟ้าเคมี (Electrochemical  reaction)  เป็นปฏิกิริยาเคมีที่เกี่ยวกับการถ่ายโอนอิเล็กตรอน โดยเปลี่ยนแปลงพลังงานเคมีเป็นพลังงานไฟฟ้า  แล้วทำให้เกิดกระแสไฟฟ้า  เช่น การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในเซลล์ถ่ายไฟฉาย แบตเตอรรี่รถยนต์ นอกจากนั้นยังสามารถเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าให้เป็นพลังงานเคมี  คือ ผ่านกระแสไฟฟ้าลงไปในสารต่าง ๆ แล้วทำให้เกิดปฏิกิริยาเคมี  เช่น  การชุบโลหะด้วยไฟฟ้า  การแยกน้ำด้วยไฟฟ้า ปฏิกิริยาเคมีที่มีการถ่ายโอนอิเล็กตรอน เรียกว่า ปฏิกิริยารีดอกซ์ (Red...